top of page

การนอนช่วยฟื้นฟูกล้ามเนื้อที่ดีที่สุด!


การนอนช่วยฟื้นฟูกล้ามเนื้อที่ดีที่สุด!
การนอนช่วยฟื้นฟูกล้ามเนื้อที่ดีที่สุด!

หลายคนให้ความสำคัญกับการออกกำลังกาย และการกินโปรตีน แต่ “ละเลยเรื่องการนอน”

ความจริงแล้ว... “การนอน” คือหัวใจของการฟื้นฟูและสร้างกล้ามเนื้อโดยธรรมชาติ

ถ้าคุณกำลังออกกำลังกายแบบเวทเทรนนิ่ง เพื่อสร้างกล้าม หรือแค่ต้องการมีร่างกายที่แข็งแรงในวัย 40+ - อย่ามองข้ามคุณภาพของการนอนเด็ดขาด!



ทำไมการนอนจึงสำคัญต่อกล้ามเนื้อ?


1. การนอนหลับลึก vs โกรทฮอร์โมน: หัวใจสำคัญของการซ่อมแซมกล้ามเนื้อ


ระหว่างการนอนหลับลึก (Deep sleep - ระยะ N3) ร่างกายเราจะหลั่ง โกรทฮอร์โมน (Growth Hormone) ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ทำหน้าที่ฟื้นฟู กระดูก ผิวหนัง เนื้อเยื่อและกล้ามเนื้อที่เสียหายจากการออกกำลังกาย โดยโกรทฮอร์โมนจะหลั่งสูงสุดช่วง **5 ทุ่มถึงตี 1.30** จะเห็นว่าช่วงก่อนเที่ยงคืน! (R)


ดังนั้น หากเราเข้านอนหลัง 5 ทุ่ม ร่างกายอาจเข้าสู่ระยะหลับลึกไม่ทัน ทำให้โกรทฮอร์โมนหลั่งน้อยลง ส่งผลให้กล้ามเนื้อฟื้นตัวช้า


จากงานวิจัยพบว่า: นักบาสเกตบอลจากมหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ดที่เพิ่มเวลานอนเพิ่มเป็น 10 ชั่วโมง/คืน พบว่า วิ่งเร็วขึ้น 9% และมีความแม่นยำสูงขึ้น (R)


-------


หมายเหตุ: Growth Hormone (GH) หรือ "ฮอร์โมนเร่งการเจริญเติบโต" คือฮอร์โมนที่หลั่งจากต่อมใต้สมอง ทำหน้าที่กระตุ้น


  • การเจริญเติบโตของกล้ามเนื้อและกระดูก

  • การซ่อมแซมเซลล์

  • การเผาผลาญไขมัน

  • กระบวนการชะลอวัย และฟื้นฟูร่างกายหลังออกกำลังกายหรือเจ็บป่วย


-------


  1. กระบวนการ “สังเคราะห์โปรตีน” เกิดขึ้นตอนนอน


การสังเคราะห์โปรตีน เป็นกระบวนการที่ร่างกาย นำกรดอะมิโน (จากอาหารที่เรากิน เช่น เนื้อ นม ไข่ เวย์ ฯลฯ) ไปใช้ซ่อมแซม กล้ามเนื้อที่เสียหายจากการออกกำลังกาย และเปลี่ยนให้กลายเป็น “กล้ามเนื้อใหม่” ที่แข็งแรงขึ้น



🧡 แล้วเกี่ยวอะไรกับการนอน?


หลังจากที่เราออกกำลังกาย กล้ามเนื้อจะเกิดการบาดเจ็บเล็กๆ หรือ การฉีกขาดระดับจุลภาค (Micro tear) ร่างกายจึงจำเป็นต้องเข้าไป “ซ่อมแซม” และกระบวนการนี้ ไม่ได้เกิดขึ้นตอนออกกำลัง

แต่มันเกิดขึ้นมากที่สุด ตอนที่เรานอนหลับสนิท โดยเฉพาะช่วง หลับลึก (Deep Sleep)



💚 การนอนหลับ เปรียบเสมือนโรงงานซ่อมกล้ามเนื้อ


ระหว่างที่เรานอนหลับ...


  • ร่างกายจะ ลดการใช้พลังงานลง → ทำให้มีพลังเหลือเพียงพอสำหรับการซ่อมแซม

  • ฮอร์โมนที่เกี่ยวกับการสร้างกล้าม (GH, IGF-1, Testosterone) จะหลั่งสูงขึ้น

  • กล้ามเนื้อที่บาดเจ็บจะถูกซ่อมแซมและเสริมสร้าง ให้โตขึ้น (เหมือนการซ่อมถนนให้ใหญ่ขึ้น)


ดังนั้น ต่อให้คุณกินโปรตีนดีและมากพอ แต่ถ้านอนไม่เพียงพอ → กรดอะมิโนที่กินเข้าไป จะไม่ได้ถูกใช้สร้างกล้าม แถมอาจถูกเปลี่ยนไปเป็นพลังงาน หรือเก็บสะสมเป็นไขมันแทนอีกด้วย



📌 งานวิจัยที่ยืนยัน


  • Res et al., 2012 (Journal of Nutrition) พบว่า เมื่อให้คนออกกำลังกายเวท แล้วกิน casein protein 40 กรัมก่อนนอนระหว่างการนอน ร่างกายสามารถดูดซึมกรดอะมิโน และสร้างกล้ามเนื้อได้อย่างมีประสิทธิภาพ (R)


  • Dattilo et al., 2011 (Medical Hypotheses) รายงานว่าการนอนไม่พอเพียงแค่ 1–2 คืน สามารถลดการสังเคราะห์โปรตีนในกล้ามได้ถึง 18% (R)



💡 สรุป:


  • เวลานอน = ช่วงซ่อมกล้าม

  • นอนไม่พอ = กล้ามไม่ฟื้น + โตยาก

  • ถ้าจะให้ “กล้ามเนื้อโตไว ฟื้นตัวเร็ว” → ต้องให้เวลากับการนอนพอๆ กับการกินและการออกกำลังกายแบบยกน้ำหนัก





  1. การนอนช่วยลดฮอร์โมนความเครียด (Cortisol)


Cortisol คืออะไร? . . . ที่หลายคนเรียกว่า “ฮอร์โมนความเครียด” เป็นฮอร์โมนที่ร่างกายสร้างจาก ต่อมหมวกไต (Adrenal Gland) ทำหน้าที่ช่วยให้เรารับมือกับความเครียด เช่น เร่งหัวใจ เพิ่มน้ำตาลในเลือด ฯลฯ ซึ่งดีในระยะสั้น แต่ถ้าคอร์ติซอลสูงเรื้อรังนานๆ จะเป็นอันตรายต่อสุรขภาพได้


💢 การนอนช่วยลด Cortisol ได้ยังไง?


1. ช่วงที่หลับลึก (Deep Sleep) เป็นช่วงที่ร่างกายหยุดผลิต Cortisol ดังนั้นเมื่อนอนหลับสนิท Cortisol จะถูกกดให้ต่ำสุดโดยอัตโนมัติคล้ายกับ "การรีเซ็ตระบบความเครียด"


2. นาฬิการ่างกาย (Biological Clock) จะปรับ Cortisol ให้อยู่ในจังหวะปกติ

ถ้านอนหัวค่ำ → Cortisol จะค่อยๆ สูงตอนใกล้เช้า (เพื่อปลุกให้ตื่นอย่างสดชื่น)

แต่ถ้านอนดึก → Cortisol จะค้างสูงนาน → หลับไม่ลึก ฟื้นตัวแย่ลง


3. การนอนสนิท = ลดความเครียดสะสมในระบบประสาท

มีงานวิจัยพบว่า เพียงแค่ได้นอนเต็มอิ่ม 7–8 ชั่วโมง ก็สามารถลดระดับ Cortisol ได้อย่างชัดเจนในคนวัยทำงานที่เครียดสะสม



📌 งานวิจัยที่น่าสนใจ


  • Leproult & Van Cauter, JAMA, 2011 พบว่า คนที่นอนแค่ 5 ชั่วโมง/คืน เป็นเวลา 1 สัปดาห์ → Cortisol เพิ่มสูงขึ้นชัดเจน และมีผลต่อการสูญเสียกล้ามเนื้อและลดฮอร์โมนเพศชาด้วย (R)


  • Spiegel et al., The Lancet, 1999 รายงานว่า การนอนเพียง 4 ชั่วโมงต่อคืน เป็นเวลา 6 คืน ทำให้ระดับ Cortisol สูงขึ้นตลอดวัน แม้ตอนพักผ่อน (R)



สรุป:

ถ้าเรานอนหลับสนิท ร่างกายจะ “กด Cortisol ให้ลดลง” โดยอัตโนมัติเหมือนการกดเบรกความเครียด และเปิดโหมดฟื้นฟูให้ร่างกายนอนดี = Cortisol ต่ำ = กล้ามเนื้อไม่โดนสลายง่าย ฟื้นตัวไวกว่าเดิม

-------


  1. ปรับสมดุลฮอร์โมนเทสโทสเตอโรน


Testosterone คืออะไร? . . . คือ “ฮอร์โมนเพศชาย” ที่มีบทบาทสำคัญมากในร่างกาย โดยเฉพาะในเรื่อง...


  • การสร้างกล้ามเนื้อ (anabolic hormone)

  • การเผาผลาญไขมัน

  • ความแข็งแรงของกระดูก

  • สมรรถภาพทางเพศ

  • พลังงาน ความมั่นใจ และอารมณ์


แม้ในผู้หญิงก็มีฮอร์โมนนี้เช่นกัน (ในปริมาณน้อย) และมีความสำคัญต่อมวลกล้ามเนื้อและความรู้สึกกระฉับกระเฉงด้วยเช่นกัน



🔵 การนอนสัมพันธ์อย่างไรกับฮอร์โมนนี้?


1. การนอนที่เพียงพอ จะช่วยให้ Testosterone หลั่งได้เต็มที่ เนื่องจาก Testosterone จะหลั่งมากที่สุดในช่วงที่เราหลับลึก (deep sleep) ดังนั้น ถ้านอนไม่ถึง 6 ชั่วโมง/คืน ร่างกายจะลดการผลิตฮอร์โมนนี้ลง



📌 งานวิจัยอ้างอิง:


Leproult & Van Cauter, JAMA, 2011 พบว่า ผู้ชายวัย 20–30 ปีที่นอนแค่ 5 ชั่วโมง/คืน เป็นเวลา 1 สัปดาห์ → ระดับเทสโทสเตอโรนลดลงเฉลี่ยถึง 10–15% (R)



2. การนอนไม่เพียงพอ ทำให้มีการสะสมความเครียดมากขึ้น → Cortisol สูง → กด Testosterone

Cortisol (ฮอร์โมนเครียด) จะยับยั้งการสร้าง Testosterone โดยตรง


ดังนั้น คนที่นอนไม่พอ มีแนวโน้มที่กล้ามเนื้อจะไม่เพิ่มขึ้น และ อ้วนไขมันลงพุงได้ เพราะฮอร์โมนผิดสมดุล



3. Testosterone ต่ำในวัย 40+ คือเรื่องปกติ แต่เราชะลอการลดต่ำลงนี้ได้

หลังอายุ 30–35 ปี ร่างกายจะลดการผลิต Testosterone ลงเรื่อยๆ ประมาณ 1%/ปี


แต่ถ้า นอนหลับดี + ออกกำลังกายแลลเวทเทรนนิ่ง + อาหารที่เหมาะสม จะช่วยให้ระดับฮอร์โมนนี้คงอยู่ได้นานขึ้นและลดความเสื่อมของร่างกายได้



📌 งานวิจัยอื่นๆ ที่น่าสนใจ:


  • Andersen et al., Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 2007

    พบว่า คุณภาพการนอนส่งผลต่อการสร้างฮอร์โมนเพศชายอย่างชัดเจน คนที่มีการหลับลึกน้อยจะมีระดับ Testosterone ต่ำกว่ากลุ่มที่นอนหลับดี (R)


  • Penev, Sleep, 2007 คนที่นอนน้อยกว่าคืนละ 5 ชม. มีแนวโน้มเกิดภาวะฮอร์โมนต่ำ (hypogonadism) และอาจมีผลต่อภาวะมีบุตรยากในชาย (R)



💡 สรุป:


  • การนอนดี = ร่างกายผลิตฮอร์โมนเพศชายได้ดี

  • นอนไม่พอ = เทสโทสเตอโรนลดลง กล้ามไม่ขึ้น อารมณ์ตก ไขมันลงพุง






💢 ทิปน่ารู้ที่มีผลต่อการนอนและการฟื้นฟูกล้ามเนื้อ



# 1. วงจรการนอนหลับ: ทำไมต้องนอนให้ครบทุกระยะ?


การนอนหลับใน 1 คืน จะประกอบด้วย 2 ระยะหลัก ดังนี้:


  • NREM (Non-REM): ช่วงหลับลึกที่ร่างกายซ่อมแซมกล้ามเนื้อ

  • REM (Rapid Eye Movement): ช่วงฝันที่สมองจัดระเบียบความจำ


หากนอนไม่ครบวงจร (เช่น ตื่นกลางดึกบ่อย) ร่างกายจะไม่สามารถฟื้นฟูกล้ามเนื้อได้เต็มที่ ทำให้ตื่นมาเพลีย แม้จะนอนนาน



# 2. ปัจจัยที่ทำลายการฟื้นฟูกล้ามเนื้อระหว่างนอน


  • แสงสีฟ้า: จากมือถือ/คอมพิวเตอร์ ก่อนนอน: ยับยั้งการหลั่งเมลาโทนิน (ฮอร์โมนช่วยหลับ)

  • ออกกำลังกายหนักก่อนนอน: เพิ่มอุณหภูมิร่างกายและกระตุ้นระบบประสาท

  • อาหารมื้อหนัก/แอลกอฮอล์: รบกวนระบบย่อยและทำให้หลับไม่ลึก

  • ความเครียด: เพิ่มฮอร์โมนคอร์ติซอลที่สกัดการซ่อมแซมกล้ามเนื้อ



# 3. เทคนิค "นอนหลับลึก" สำหรับนักกีฬาและคนรักสุขภาพ

  • เข้านอนก่อน 4 ทุ่ม เพื่อให้ร่างกายเข้าสู่ระยะหลับลึกได้ทันเวลา

  • ปรับห้องนอน ให้มืด เงียบ อุณหภูมิ 20-22°C และใช้เตียงสำหรับนอนเท่านั้น

  • กินโปรตีน+คาร์โบไฮเดรต หลังออกกำลังกาย 90 นาที เพื่อเติมไกลโคเจนในกล้ามเนื้อ

  • หลีกเลี่ยงคาเฟอีน หลังบ่าย 2 โมง เนื่องจากออกฤทธิ์นาน 6-7 ชั่วโมง



# 4. ภัยร้ายจากการนอนน้อย: ไม่ใช่แค่กล้ามเนื้อ!


  • เสี่ยงบาดเจ็บ: การนอนน้อยกว่า 6 ชั่วโมง/คืน เพิ่มโอกาสบาดเจ็บ 1.7 เท่าในนักกีฬา

  • ภูมิคุ้มกันต่ำ: การนอนไม่พอลดประสิทธิภาพการทำงานของเม็ดเลือดขาว

  • สมรรถภาพลด: การตัดสินใจช้าลง ความแม่นยำลด 53% ในนักเทนนิส



💛 สรุปปัจจัยที่ช่วยให้การนอนส่งเสริมการฟื้นฟูกล้ามเนื้อได้สูงสุด

ปัจจัย

คำแนะนำ

ระยะเวลาที่นอน

ควรนอน 7–9 ชั่วโมง/คืน สำหรับผู้ใหญ่

คุณภาพการนอน

นอนหลับลึก (deep sleep) อย่างน้อย 1.5–2 ชั่วโมง

เวลาเข้านอน

เข้านอน ไม่เกิน 4 ทุ่ม เพื่อให้ร่างกายได้ GH สูงสุด

เวลากินมื้อสุดท้าย

ควรห่างจากเข้านอน อย่างน้อย 2 ชั่วโมง

แสงจากหน้าจอ

งดใช้มือถือ/จอคอมก่อนนอน 1 ชั่วโมง ลดแสงฟ้า (blue light)

การผ่อนคลายก่อนนอน

ฟังเพลงเบาๆ ทำสมาธิ หรืออาบน้ำอุ่นช่วยให้หลับดีขึ้น






#ย้อนวัยไปกับdrbunlue #ออกกำลังกาย

Comments


สินค้าขายดี

LOGO-DR.BUNLUE-WHITE-01_0.png

สมาชิกกลุ่ม "ย้อนวัยไปกับ dr.bunlue"

สำนักงาน

สำนักงาน dr.bunlue

88/4 ม.4 ต.คลองสอง

อ.คลองหลวง ปทุมธานี 12120

Tel: 082-777-4461

ห้องแลบและฝึกอบรม

9/69 ม.5 ต.คลองหนึ่ง

อ.คลองหลวง ปทุมธานี 12120

Tel: 082-777-4461

© 2023 by dr.bunlue Team -

bottom of page