เรสเวอราทรอลเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่มีประสิทธิภาพ ที่มีประโยชน์ในการป้องกันหัวใจ, สมองและร่างกายของคุณ
เรสเวอราทรอลพบได้มากในผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ แอปเปิล และองุ่น โดยเฉพาะไวน์แดง และเชื่อกันว่าไวน์แดงมีผลดีต่อสุขภาพ ช่วยเรื่องหัวใจและหลอดเลือด และที่สำคัญช่วยการกระตุ้นเอ็นไซม์ SIRT1 ที่ช่วยในเรื่องอายุยืน
บทบาทของเรสเวอราทรอล (Resveratrol) ต่อไมโตคอนเดรีย
ไมโตคอนเดรีย — เป็นแหล่งสร้างพลังงานในระดับเซลล์ — ซึ่งจะทำงานน้อยลดเรื่อยๆ เมื่ออายุมากขึ้น ผลที่ตามมาคือ เกิดโรคเรื้อรัง เช่น โรคอัลไซเมอร์ (Alzheimer’s disease), กล้ามเนื้ออ่อนแรง, โรคหัวใจ และมะเร็ง ซึ่งการช่วยให้ไมโตคอนเดรียกลับมาทำงานดีขึ้น ก็จะช่วยบรรเทาอาการดังกล่าวได้
ทีมวิจัยจาก Wuhan Sports University ใน China ได้ทำการศึกษาผลของเรสเวอราทรอลที่ช่วยให้การทำงานของไมโตคอนเดรียดีขึ้น ซึ่งบทความได้ตีพิมพ์ในวารสาร Food Science and Human Wellness Dr.Tao และทีมงานได้สรุปว่า resveratrol ช่วยเพิ่มการทํางานของไมโตคอนเดรีย, ช่วยฟื้นฟูโรคที่มากับอายุหลายอย่าง ซึ่งการทดลองนี้แม้ว่าจะทำในสัตว์ทดลองและเซลล์ แต่ก็น่าจะมีผลกับคนได้ด้วย
เรสเวอราทรอลมีบทบาทป้องกันและรักษาโรคเรื้อรังที่สัมพันธ์กับอายุ 8 ชนิด
Dr.Tao และทีมงาน ระบุว่า ยาปัจจุบันสามารถพุ่งเป้าการรักษาไปที่ไมโตคอนเดรียได้โดยตรง แต่ไม่สามารถเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของไมโตคอนเดรียได้ ในทางกลับกัน การออกกําลังกายและรับประทานอาหารที่มีเรสเวอราทรอลสูง จะช่วยเพิ่มคุณภาพการทำงานของไมโตคอนเดรียได้
ด้วยบทบาทของเรสเวอราทรอลในการฟื้นฟูการทำงานของไมโตคอนเดรีย จึงมีผลต่อการป้องกันและรักษาโรคที่สัมพันธ์กับอายุได้ พอสรุปได้ดังนี้
#1 โรคอัลไซเมอร์ (Alzheimer’s Disease: AD)
AD เป็นโรคทางระบบประสาทที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในการเรียนรู้, ความจํา, อารมณ์และพฤติกรรม ในคนไข้ AD, ไมโตคอนเดรียจะผลิตอนุมูลอิสระที่เรียกว่า ROS (reactive oxygen species) มากเกิน ซึ่งจะสร้างความเสียหายต่อเซลล์สูงมาก และทำให้เซลล์ตาย ก่อให้เกิดการเสื่อมของสมองได้
จากการรักษาด้วยเรสเวอราทรอล พบว่าการทํางานของไมโตคอนเดรียเพิ่มขึ้นใน AD โดยการลดระดับ ROS ลง เรสเวอราทรอลยังกระตุ้นให้มีการกำจัดไมโตคอนเดรีย ที่เสียหายผ่านกระบวนการที่เรียกว่า Mitophagy (*) ในทางกลับกัน} การกําจัดไมโตคอนเดรียที่เสียหาย จะช่วยให้ไมโตคอนเดรียที่แข็งแรง ทํางานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นและผลิต ROS น้อยลง
เรสเวอราทรอลใน Alzheimer’s Disease. เรสเวอราทรอลส่งเสริม autophagy ในไมโตคอนเดรีย (Mitophagy) และลด ROS กลไกบางส่วนจะผ่านทางโปรตีนของไมโตคอนเดรียที่เรียกว่า COXIV เพื่อยับยั้งการทำลายไมโตคอนเดรีย
#2 โรคพาร์กินสิน (Parkinson’s Disease: PD)
PD เป็นโรคเสื่อมของระบบประสาท ที่ทำให้การเคลื่อนไหวสั่นตลอดเวลา เช่น การเคลื่อนไหวของร่างกาย และมีความผิดปกติทางจิตใจตามมา ในการศึกษาผู้ป่วย PD พบว่าการทำงานที่ผิดปกติของไมโตคอนเดรียจะกระตุ้นให้พลังงานในเซลล์ (ATP) ลดน้อยลง
จากการศึกษาพบว่า เรสเวอราทรอลจะช่วยเพิ่มไมโตคอนเดรียให้มากขึ้น ซึ่งจะช่วยให้ลด ROS ลงและเพิ่มระดับของ ATP ขึ้นมาได้ โดยเรสเวอราทรอลจะไปกระตุ้นกระบวนการ mitophagy ในเซลล์ (*) นอกจากนี้ จากการศึกษาแสดงให้เห็นว่า เรสเวอราทรอลจะช่วยลดการตายของเซลล์ประสาท และช่วยยับยั้งการเสื่อมของระบบประสาท โดยการลดระดับ ROS ลง
เรสเวอราทรอลใน Parkinson’s Disease. เรสเวอราทรอลส่งเสริมกระบวนการไมโตฟากีและการผลิตไมโตคอนเดรียใหม่ โดยการกระตุ้นโมเลกุล เช่น AMPK, SIRT1 และ PGC-1⍺ ซึ่งจะช่วยเพิ่มการผลิต ATP นอกจากนี้ยังช่วยลดระดับ ROS เพื่อลดการตายของเซลล์ (apoptosis)
#3 โรคหลอดเลือดสมอง - สโตรค (Stroke)
โรคหลอดเลือดสมอง เกิดขึ้นเมื่อหลอดเลือดในสมองอุดตันหรือแตก ทําให้เซลล์สมองบริเวณนั้นตาย เรสเวอราทรอลจะช่วยลดการตายของเซลล์สมอง โดยเพิ่มการหลอมรวมของไมโตคอนเดรีย ซึ่งการหลอมรวมนี้, ไมโตคอนเดรียที่เสียหายนี้จะหลอมรวมกับไมโตคอนเดรียที่มีสุขภาพดี ซึ่งจะช่วยฟื้นฟูไมโตคอนเดรียที่เสียหายได้
การหลอมรวามไมโตคอนเดรีย เริ่มต้นโดยโมเลกุลที่เกี่ยวข้องกับอายุยืน ที่เรียกว่า AMPK AMPK ถือเป็นโมเลกุลที่เกี่ยวพันกับอายุยืนยาว เนื่องจาก AMPK จะถูกกระตุ้นเพื่อตอบสนองต่อการจํากัดแคลอรี่ (CR: กินแคลอรี่น้อยลงโดยไม่มีการขาดสารอาหาร) CR มีความสัมพันธ์กับอายุยืนเพราะมีหลักฐานที่ยืนยันแล้วว่า CR ช่วยยืดอายุขัยของหนูได้มากกว่าวิธีการอื่นๆ
จากการทดลองในสัตว์ที่เป็นสโตรค ยังพบว่า การส่งเสริมให้มีการหลอมรวมของไมโตคอนเดรียผ่านการกระตุ้น AMPK แล้ว, เรสเวอราทรอลยังช่วยลดระดับ ROS ลงด้วย ส่วนหนึ่งเกิดจากการส่งเสริมระบบป้องกันของสารต้านอนุมูลอิสระที่มีในเซลล์ นอกจากบทบาทในการยับยั้งการทำลายที่เกิดจากระดับ ROS ที่มากเกินไปแล้ว, เรสเวอราทรอลยังช่วยปกป้องเซลล์สมองจากความตายด้วย
เรสเวอราทรอลและสโตรค เรสเวอราทรอลจะกระตุ้นกลไกการหลอมรวมของไมโตคอนเดรียผ่านทาง AMPK และ Mfn1 และลดการตายของเซลล์ (Apoptosis) โดยเพิ่มกลไกการต้านอนุมูลอิสระ (GSH), เพิ่มความแข็งแรงในไมโตคอนเดรีย (MMP), การลดลงของ ROS (H2O2) และขัดขวางกระบวนการ mitochondria-mediated cell death pathway (Lox-1 to Bax to Cyt-C to Caspases)
#4 การสูญเสียกล้ามเนื้อ
เหมือนกับการเสื่อมสภาพของสมองที่เกิดจากอายุ, กล้ามเนื้อก็เช่นเดียวกัน เราเรียกว่าภาวะนี้ว่า Sarcopenia (ภาวะที่มวลกล้ามเนื้อและความแข็งแรงของกล้ามเนื้อลดน้อยลง) ซึ่งมีผลจากปัจจัยต่างๆ เช่น การสังเคราะห์โปรตีนที่ลดลง และเพิ่มการย่อยสลายโปรตีน, การรีไซเคิลเซลล์ที่เสียหาย (autophagy) และไมโตคอนเดรียที่ลดลง
จากการศึกษาแสดงให้เห็นว่า การรักษาด้วยเรสเวอราทรอล ช่วยเพิ่มคุณภาพของไมโตคอนเดรีย โดยการเพิ่มการทำงานของ mitophagy และการหลอมรวมของไมโตคอนเครียในเซลล์กล้ามเนื้อ ซึ่งเรื่องนี้ได้รับแรงสนับสนุนจากการศึกษาของ Dr. David Sinclair จาก Harvard Medical school (*) พบว่า เรสเวอราทรอลช่วยเพิ่มคุณภาพของไมโตคอนเดรียโดยการเพิ่มจํานวนไมโตคอนเดรียในกล้ามเนื้อของผู้สูงอายุ
เรสเวอราทรอลและการสูญเสียกล้ามเนื้อ เรสเวอราทรอลจะกระตุ้น mitophagy และการหลอมรวมไมโตคอนเดรียผ่านทาง Mfn2 และเพิ่มคุณภาพไมโตคอนเตรียผ่านทาง PKA, LKB1, และ AMPK
#5 โรคหัวใจและหลอดเลือด
โรคหัวใจเป็นสาเหตุสําคัญของการเสียชีวิตทั่วโลก ในการศึกษาเรื่องหัวใจพบว่า เรสเวอราทรอล ทําให้เกิดไมโทฟาจีและยับยั้งความเสียหายจาก ระดับ ROS ที่มากเกินไป
นอกจากนี้ เรสเวอราทรอล ยังกระตุ้นเอ็นไซม์เซอร์ทูอิน (Sirtuin) ซึ่งเกี่ยวข้องกับอายุยืน ที่ถูกกระตุ้นโดย CR (Caloric restriction) ในเซลล์หลอดเลือด, เรสเวอราทรอลก็ให้ผลคล้ายกัน ซึ่งมีบทบาทสูงในการต่อสู้กับโรคหัวใจและหลอดเลือด เช่น การสะสมของคราบจุลินทรีย์ในหลอดเลือดแดง (atherosclerosis) ซึ่งนําไปสู่อาการหัวใจวายได้ในที่สุด
เรสเวอราทรอลและโรคหัวใจและหลอดเลือด เรสเวอราทรอลจะช่วยเพิ่มคุณภาพของไมโตคอนเดรียโดยลดระดับ ROS ลง, เพิ่มกระบวนการ mitophagy และกระตุ้น SIRT1, SIRT3, Mfn2, Parkin, PGC-1⍺, DJ-1, และ COX-1
#6 โรคอ้วน
โรคอ้วนเกิดจากปริมาณแคลอรี่ที่ร่างกายได้รับและการนำไปใช้ที่ไม่สอดคล้องกัน นําไปสู่พลังงานส่วนเกินที่เปลี่ยนเป็นไขมัน ในทางกลับกัน, ปริมาณไขมันที่เพิ่มขึ้นนําไปสู่ความผิดปกติของการเผาผลาญของร่างกาย ความผิดปกติของการเผาผลาญนี้ รวมถึงการดื้อต่ออินซูลิน - เมื่อเซลล์ของเราไม่ตอบสนองต่ออินซูลินอย่างเหมาะสม ทําให้ระดับกลูโคสในเลือดสูงขึ้น
จากการกระตุ้นเซอร์ทูอิน พบว่าเรสเวอราทรอล จะช่วยป้องกันโรคอ้วนที่เกิดจากการกินอาหารและการดื้อต่ออินซูลินในหนูทดลอง นอกจากนี้ เรสเวอราทรอล ยังแสดงให้เห็นว่าสามารถลดการดื้อต่ออินซูลิน โดยการเพิ่มการทํางานของไมโตคอนเดรียในเนื้อเยื่อไขมันสีน้ำตาล เนื้อเยื่อไขมันสีน้ำตาลแตกต่างจากเนื้อเยื่อไขมันสีขาวทั่วไป เนื่องจากมีแนวโน้มที่จะใช้ไขมันในการผลิตความร้อนมากกว่านำไปผลิตพลังงาน (ATP) (*)
ในผู้สูงอายุ, เรสเวอราทรอลจะช่วยขัดขวางการสะสมไขมันและส่งเสริมการลดไขมันผ่าน AMPK การกระตุ้น AMPK จะไปขัดขวางการสังเคราะห์ไขมันและเพิ่มการเผาผลาญไขมัน ซึ่งเกิดขึ้นบางส่วนในไมโตคอนเดรีย นอกจากนี้ เรสเวอราทรอลร่วมกับ EGCG (epigallocatechin-3-gallate) ซึ่งพบในชาเขียวช่วยเพิ่มขนาดไมโตคอนเดรียและส่งเสริมการเผาผลาญไขมันในคนอ้วน
เรสเวอราทรอลและโรคอ้วน เรสเวอราทรอลช่วยเพิ่มการทํางานของไมโตคอนเดรีย ด้วยการกระตุ้น SIRT1 และ PGC-1⍺ ซึ่งจะเปลี่ยนไขมันสีขาวเป็นไขมันสีน้ำตาล ในทางกลับกัน ไขมันสีน้ำตาลที่เพิ่มขึ้นนําไปสู่การลดการดื้อต่ออินซูลิน
#7 ข้ออักเสบ (Arthritis)
โรคข้ออักเสบ เป็นการอักเสบของข้อต่อทําให้เกิดอาการบวมปวดและตามมาด้วยความผิดปกติของข้อต่อ มีรายงานว่า เกือบหนึ่งในสามของประชากรสูงอายุทนทุกข์ทรมานจากโรคข้ออักเสบ ด้วยเหตุนี้ การเพิ่มประสิทธิภาพการทํางานของไมโตคอนเดรียด้วยเรสเวอราทรอลอาจมีบทบาทในการป้องกันหรือรักษาโรคข้ออักเสบและลดความทุกข์ทรมานของผู้สูงอายุโดยรวม
นอกเหนือจากการผลิตพลังงานแล้ว, ไมโตคอนเดรียยังสามารถกระตุ้นการตายของเซลล์ได้อีกด้วย ในกรณีของโรคไขข้ออักเสบรูมาตอยด์ (Rheumatoid arthritis: RA) - โรคแพ้ภูมิตัวเอง - การตายของเซลล์อาจเป็นสิ่งที่ดี นี่เป็นเพราะใน RA, จะมีบางเซลล์ของข้อต่อเพิ่มจำนวนอย่างรวดเร็วและทําให้เกิดอาการบวมเจ็บปวด มีการทดลองที่แสดงให้เห็นว่า เรสเวอราทรอลทําให้เซลล์ RA ที่ทําให้เกิดความเจ็บปวดเหล่านี้ตายได้
เรสเวอราทรอลและข้ออักเสบ เรสเวอราทรอลกระตุ้นการตายของเซลล์ไมโตคอนเดรียโดยการเพิ่มโมเลกุล Cyt-C และลดพลังงานไฟฟ้าในไมโตคอนเดรีย (MMP) ซึ่งนําไปสู่การเพิ่มขึ้นของเอ็นไซม์แคสปาส (Caspas) และการตายของเซลล์ที่เกี่ยวข้องกับโรคไขข้ออักเสบ ในเซลล์กระดูกอ่อน (chondrocytes) เกิดตรงกันข้ามและการตายของเซลล์จะถูกขัดขวางโดยเรสเวอราทรอล
#8 มะเร็ง
มีงานวิจัยในหนูที่แสดงให้เห็นว่า เรสเวอราทรอลช่วยลดการเจริญเติบโตของเนื้องอกได้ เรสเวอราทรอลยังช่วยลดการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งโดยการกระตุ้นการตายของเซลล์ที่เป็นสื่อกลางของไมโตคอนเดรีย เนื่องจากไมโตคอนเดรียเป็นเสมือนแบตเตอรี่, เรสเวอราทรอลจะกระตุ้นการตายของเซลล์มะเร็ง โดยการรบกวนประจุที่เยื่อหุ้มไมโตคอนเดรียซึ่งทำให้เกิดความแตกต่างของประจุแรงดันไฟฟ้าในเยื่อหุ้มชั้นในของไมโตคอนเดรียที่จําเป็นต่อการผลิตพลังงาน
ที่น่าสนใจคือ เรสเวอราทรอลจะให้ผลตรงกันข้ามในเซลล์ที่ไม่ใช่มะเร็ง ในเซลล์มะเร็ง จะมีระดับของ ROS เพิ่มสูงขึ้น ซึ่งนําไปสู่การตายของเซลล์ นอกจากนี้ เรสเวอราทรอล ยังช่วยเพิ่มการหลอมรวมของไมโตคอนเดรียในเซลล์ที่มีสุขภาพดี แต่ในเซลล์มะเร็ง การหลอมรวมของไมโตคอนเดรียจะลดน้อยลง
เรสเวอราทรอลและมะเร็ง เรสเวอราทรอลจะเพิ่มระดับ ROS, ขัดขวางการหลอมรวมของไมโตคอนเดรีย, ลดแรงดันประจุของไมโตคอนเดรีย (MMP) และกระตุ้น cell death pathways (Cyt-C และ caspases) เพื่อให้เซลล์ตาย (Apoptosis) ในเซลล์มะเร็ง
------------------------
อ้างอิง
Tao, W., Zhang, H., Jiang, X., & Chen, N. (2024). Resveratrol combats chronic diseases through enhancing mitochondrial quality. Food Science and Human Wellness, 13(2), 597-610. https://doi.org/10.26599/FSHW.2022.9250140
#drbunlue #NMP #NMN #NAD #ChapaGroupAndMadePhuwiang #ย้อนวัยไปกับ_drbunlue #antiaging #ชะลอวัย #สุขภาพดี #tiktokสุขภาพ #ลืมป่วย #healthy #healthycare #healthyfood #ดูแลสุขภาพ #มณีแดง #RedGem #เรสเวอราทรอล #Resveratrol #โรคเรื้อรัง
Comments